این روزها با گسترش شهرها و روستاها، تغییر کاربری زمین باغی و کشاورزی داغتر از همیشه شده است. سازندگان برای ساخت خانه و آپارتمان نیاز به زمینهای مسکونی جدیدی دارند. از این رو برای تأمین زمین مسکونی مورد نیاز، باید بخشی از باغات و زمینهای زراعی به زمین مسکونی تغییر کاربری داده شوند. اما آیا از شرایط، مراحل و مدارکی که باید برای تغییر کاربری زمین باغی به مسکونی انجام دهید خبر دارید؟!
از آنجایی که زمینهای کشاورزی و باغات بخش عظیمی از تولیدات کشور را بر عهده دارند؛ نباید انتظار داشت که تغییر کاربری آن به همین راحتیها باشد. تنها در صورتی که زمین شما مطابق قانون شرایط لازم برای تغییر کاربری را داشته باشد، میتوانید نسبت به تغییر کاربری اراضی کشاورزی به مسکونی اقدام کنید.
از آنجایی که چند سالی است در شهرهای شمالی زمینهای کشاورزی و باغات با امکان تغییر کاربری به مسکونی خرید و فروش میشوند؛ تصمیم گرفتیم در مطلبی جامع هر آنچه باید در مورد تغییر کاربری باغی به مسکونی بدانید را بازگو کنیم.
همان طور که در مطلب انواع کاربری زمین گفتیم؛ زمین کشاورزی، زراعی و باغی به زمینهایی گفته میشود که محل تولیدات گیاهی هستند. تغییر کاربری این املاک به مسکونی، نیازمند دریافت مجوز است. شاید پیش خودتان فکر کنید که چرا در برخی از زمینهای باغی ویلا ساخته میشود؟
برخی از باغها دارای کاربری باغ مسکونی هستند. یعنی میتوانید در کنار درختان میوه بخشی از زمین را برای ساخت ویلا اختصاص دهید. اما برخی افراد سودجو بدون دریافت مجوز در باغات میوه ویلای غیرقانونی میسازند. فعالیتی که مجازاتهای سنگینی را به دنبال دارد!
مطابق قانونی که در سالهای اخیر تصویب شده است، امکان تغییر کاربری زمینهای کشاورزی به زمین مسکونی در مواردی که ضروری باشد، امکان پذیر است.
در سال 1374 قانون جدیدی با عنوان “قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغها” با هدف حفظ زمینها از تغییر کاربری اراضی زراعی و باغها و تداوم بهرهوری آنها تصویب شد.
اگر زمین کشاورزی، زراعی یا باغی دارید که میخواهید به مسکونی تغییر کاربری دهید؛ باید مراحل زیر را طی کنید:
1. ارائه مدارک مورد نیاز
در مرحله اول باید مدارک مورد نیاز برای درخواست تغییر کاربری را به بنیاد مسکن یا جهاد کشاورزی ارائه دهید. بعد از آن به دهیاری محل مراجعه کرده و تأییدیه مورد نیاز را از این ارگان دریافت کنید.
2. بررسی زمین و مدارک
در این مرحله کارشناسان جهاد کشاورزی برای بررسی درخواست تغییر کاربری به زمین مورد نظر آمده و گزارش تهیه میکنند. البته دهیاری محل هم باید با درخواست تغییر کاربری موافق باشد.
3. بررسی پرونده در سازمان جهاد کشاورزی
در صورتی که در گزارش اولیه تغییر کاربری زمین مخالف قوانین نباشد، درخواست شما برای بررسی در کمیسیون مورد نوبت قرار میگیرد.
4. ارجاع پرونده به کمیسیون ماده 99
در این مرحله کمیسیون حفاظت از زمینها و اراضی باغی درخواست شما را مبنی بر تغییر کاربری مورد بررسی قرار میدهند. بعد از تصمیم گیری مشخص میشود که درخواست شما قبول یا رد شده است.
کمیسیون مسئول ظرف دو ماه وظیفه دارد تا در مورد درخواست تغییر کاربری تصمیم گیری کند. کمیسیون مسئول در هر استان زیر نظر وزارت کشاورزی فعالیت میکنند که عبارتاند از:
نمایندگان وزارتخانههای کشاورزی
نمایندگان استانداری
نمایندگان جهاد سازندگی
نمایندگان مسکن و شهرسازی
نمایندگان سازمان حفاظت محیط زیست
5. بررسی عوارض زمین
اگر درخواست تغییر کاربری زمین باغی به مسکونی شما مورد تأیید قرار گیرد، قبل از صدور مجوز باید وضعیت عوارض زمین هم بررسی شود.
6. پرداخت عوارض و صدور مجوز
در این مرحله اگر زمین شما مشمول عوارض باشد، پرونده شما به جهاد کشاورزی ارجاع داده میشود و پس از بررسی میزان عوارض، متقاضی باید هزینه را پرداخت کند تا مجوز تغییر کاربری صادر شود. اما اگر پرونده شما نیاز به عوارض نداشت، مجوز تغییر کاربری زمین باغی صادر میشود.
نکته:
اگر زمین شما در محدوده شهری قرار گرفته باشد باید موافقت بنیاد مسکن، شهرداری، فرمانداری، جهاد کشاورزی و سایر ارگانهای ذکر شده را نیز دریافت کنید.
مدارک لازم برای تغییر کاربری زمین کشاورزی به مسکونی
مدارک مورد نیاز برای این نوع تغییر کاربری با توجه به ماهیت طرح، مکان اجرای طرح، نوع مجوز و یا نوع موافقتنامه صادر شده متفاوت است. اما به طور کلی برای تغییر کاربری باغی به مسکونی باید مدارک زیر را به همراه داشته باشید:
مدارک و مستندات لازم (مدارک و مستنداتی که مالکیت شخص یا اشخاص را نشان میدهد).
نقشه زمین
نقشه و طرح کاربری مسکونی
دریافت موافقت از اداره کل حفاظت محیط زیست استان مربوطه
دریافت موافقت اصولی و یا جواز تأسیس
دریافت موافقت اداره کل راه و شهرسازی استان مربوطه
دریافت استعلامات لازم از ادارات و دستگاههای مختلف
برای اطلاع دقیق از مدارک مورد نیاز بهتر است به مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان مربوطه و یا مدیریت امور اراضی استان مراجعه کنید.
مجازات عدم دریافت مجوز تغییر کاربری زمین زراعی به مسکونی
بر اساس ماده ۲ اصلاح قانون حفظ اراضی زراعی و باغها مجازات تغییر کاربری زمین بدون مجوز به شرح زیر است:
کلیه مالکان یا متصرفان اراضی زراعی و باغهای موضوع این قانون که به صورت غیرمجاز و بدون اخذ مجوز از کمیسیون موضوع تبصره (۱) ماده (۱) این قانون اقدام به تغییر کاربری نمایند، علاوه بر قلع و قمع بنا، به پرداخت جزای نقدی از یک تا سه برابر بهای اراضی زراعی و باغها به قیمت روز زمین با کاربری جدید که مورد نظر متخلف بوده است و در صورت تکرار جرم به حداکثر جزای نقدی و حبس از یک ماه تا شش ماه محکوم خواهند شد.
توجه توجه!!!
عدم آگاهی شما نسبت به شرایط تغییر کاربری باغی به مسکونی میتواند ضررهای زیادی برایتان داشته باشد. بسیاری از سودجویان در شهرهای شمالی شما را با وعده امکان تغییر کاربری زمین به مسکونی، نسبت به خرید زمین با قیمت پایین و سوددهی زیاد ترغیب میکنند. حواستان باشد که قبل از خرید ملک با استعلام از ادارات مختلف و پرس و جو از دهیاری محل نسبت به این موضوع اطمینان پیدا کنید.
قانون تغییر کاربری اراضی کشاورزی به مسکونی در سال 1400
کمیسیون مسئول در این حوزه طی 2 ماه از زمانی که متقاضی درخواست تغییر کاربری میدهند، تشکیل میشود. تصمیم گیری نهایی در خصوص امکان تغییر کاربری در این جلسه مشخص میشود.
علاوه بر هزینههای اداری و استعلامات، در مواردی باید هزینه عوارض زمین هم پرداخت کنید.
در پایان ...
تغییر کاربری زمین زراعی و باغی به مسکونی مسئلهای بسیار پیچیده است. در مطلب دیگری از گیلیم در مورد طرح هادی روستایی که هر 10 سال یک بار زمینهای جدیدی به محدوده روستا افزوده میشود، صحبت کردیم. اما در این مطلب سعی کردیم به صورت کلی در مورد مراحل تغییر کاربری زمینهای کشاورزی، زراعی و باغات صحبت کنیم.
کوچه ما در یکی از شهرستان های شمالی بعنوان کوچه در طرح هادی ثبت شده ومقداری از زمین باغی باید به کوچه تبدیل شود ولی مالک آن باعلم به اینکه این قطعه زمین باید به کوچه الحاق شود اقدام به فروش آن کرده و درصددتغییر کاربری ازباغ به مسکونی میباشد ظاهرآ کسی بهش قول داده که این کار را بکند آیا شهرداری نمیتواند جلوی این تخلفات رابگیرد که بعدها مشکلی ایجاد نشود.ازطرفی چون شهرداری ها بودجه کافی برای اجرای طرح ندارند میتوانند به این واسطه از طرح هادی چشم پوشی کنند ورای به مسکونی بدهند.
کوچه ما در یکی از شهرستان های شمالی بعنوان کوچه در طرح هادی ثبت شده ومقداری از زمین باغی باید به کوچه تبدیل شود ولی مالک آن باعلم به اینکه این قطعه زمین باید به کوچه الحاق شود اقدام به فروش آن کرده و درصددتغییر کاربری ازباغ به مسکونی میباشد ظاهرآ کسی بهش قول داده که این کار را بکند آیا شهرداری نمیتواند جلوی این تخلفات رابگیرد که بعدها مشکلی ایجاد نشود.ازطرفی چون شهرداری ها بودجه کافی برای اجرای طرح ندارند میتوانند به این واسطه از طرح هادی چشم پوشی کنند ورای به مسکونی بدهند.