تفاوت قولنامه با مبایعه نامه چیست؟
قولنامه و مبایعه نامه دو کلمه پرکاربرد هستند که احتمالاً تا به حال نامشان را شنیده باشید. در زمان معامله ملک و هر مال دیگری، قراردادی تحت عنوان قولنامه یا مبایعه نامه بین خریدار و فروشنده بسته می‌شود. اما آیا این قراردادها در دسته اسناد رسمی قرار می‌گیرند؟ یا اصلاً تفاوت میان قولنامه و مبایعه نامه در چیست؟
قبل از هر چیزی باید بدانید که نه قولنامه نه مبایعه نامه هیچ‌کدام در دسته اسناد رسمی قرار نمی‌گیرند. زیرا، تنها زمانی که خریدار و فروشنده در دفاتر اسناد رسمی نسبت به تنظیم سند رسمی ملک یا هر مال دیگری اقدام نکنند، از لحاظ قانونی هر نوع قرارداد جایگزین دیگری شامل اسناد رسمی نخواهد شد.
اما با این حال، مبایعه نامه به نسبت قولنامه از اعتبار بیشتری برخوردار است. شاید پیش خودتان فکر کنید که چرا؟ در ادامه از این مقاله مجله گیلیم قصد داریم تا شما را با تفاوت میان مبایعه نامه و قولنامه بیشتر آشنا کنیم. با ما همراه باشید.
مبایعه نامه یا بیع نامه قراردادی است که در هنگام خرید و فروش ملک بین خریدار و فروشنده بسته می‌شود. با وجود اینکه مبایعه نامه در دسته اسناد رسمی قرار نمی‌گیرد، اما از لحاظ قانونی دارای اعتبار زیادی است.
به طوری که امروزه کمتر کسی را مشاهده می‌کنید که برای تنظیم قرارداد موقت، از قولنامه استفاده کند. دلیل آن هم قابلیت ثبت مبایعه نامه در سامانه ثبت اسناد و دریافت کد رهگیری و هولوگرام رسمی از سوی این سامانه است. با دریافت این مدارک، شما از صحت معامله و قانونی بودن قرارداد خود اطمینان پیدا خواهید کرد.
قولنامه چیست؟
قولنامه همان طور که از نامش پیداست، قراردادی است که بر اساس قول و قرارهای طرفین معامله تنظیم می‌شود. در زمان معامله ملک گاهان خریدار یا فروشنده به خاطر حاضر نبودن مبلغ اولیه معامله یا سند ملک مجبور به بستن قرارداد موقت می‌شود.
در این هنگام با توافق طرفین و بستن قولنامه، فروشنده به خریدار اطمینان می‌دهد تا زمان انتقال رسمی سند، ملک را به فرد دیگری نفروشد. البته قولنامه به معنای این نیست که خریدار و فروشنده 100% موظف به انجام و ادامه معامله باشند. از این رو بندهایی مثل وجه التزام به آن اضافه می‌شود تا در صورت فسخ قرارداد از سوی هر یک از طرفین، مبلغ مشخص شده را به طرف دیگر قرارداد پرداخت کند.
تفاوت و شباهت قولنامه و مبایعه نامه
- مبایعه نامه از کلمه بیع به معنای خرید و فروش می‌آید. اما قولنامه متشکل از دو واژه قول و نامه است. به این معنا که دو طرف به یکدیگر قول‌هایی در رابطه به پایبندی معامله می‌دهند.
- مبایعه نامه به نوعی تعهد طرفین نسبت به قرارداد را منعکس می‌کند؛ اما قول نامه وعده‌های طرفین به یکدیگر است که در قالب پیش قرارداد بسته می‌شود.
- در زمان تنظیم مبایعه نامه، مشاور املاک از طریق سایت اسناد رسمی، سند ملک و عدم وجود مبایعه نامه ملک دیگر را بررسی می‌کند تا با مشکلاتی از قبیل فروش ملک به چند نفر به طور همزمان مواجه نشوید. اما در قولنامه این چنین نیست.
- مبایعه نامه دارای اعتبار قانونی است اما قولنامه جزو اسنادی محسوب می‌شود که از اعتبار قانونی برخوردار نیست.
- فرقی نمی‌کند که قرارداد شما قولنامه باشد یا مبایعه نامه؛ در هر صورت اگر فروشنده برای انتقال سند به دفاتر اسناد رسمی مراجعه نکند، می‌توانید از طریق دادگاه الزام به تنظیم سند را بخواهید.
- در قولنامه لزومی ندارد که در ابتدای قرارداد مبلغ اولیه ثمن معامله از سوی خریدار پرداخت شود؛ بلکه می‌توان تا زمان آماده شدن مبلغ اولیه از سوی خریدار، قولنامه تنظیم کنید. اما در مبایعه نامه باید ثمن اولیه ملک در ابتدا پرداخت شود و مابقی پول در تاریخ مشخص شده به حساب فروشنده واریز شود.
نکته: مبایعه نامه و قولنامه از لحاظ قانونی در یک دسته قرار می‌گیرند و تفاوت حقوقی با یکدیگر ندارند. (هر دو مشمول ماده 10 قانونی مدنی و الزام آور برای هر یک از طرفین).
چرا در زمان معامله ملک باید قرارداد تنظیم کنیم؟
در زمان معامله ملک لزومی ندارد که حتماً قرارداد موقت تنظیم کنید. اگر مبلغ ثمن معامله و مدارک فروشنده کامل باشد، می‌توانید در همان روز به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کرده و ملک را به نام خریدار بزنید. اما در اکثر معاملات ملکی، فروشنده و خریدار مدتی زمان می‌خواهند تا بتوانند به تعهدات خود عمل کنند و تمامی مدارک لازم را آماده کنند. در این زمان برای جلوگیری از فروش ملک به شخص دیگر توسط فروشنده، قرارداد موقت تنظیم می‌شود.
این قرارداد که قولنامه یا مبایعه نامه است، بین فروشنده و خریدار تنظیم می‌شود. در این زمان طرفین معامله موظف‌اند تا به تعهدات خود عمل کنند و در تاریخ مشخص شده با مراجعه به دفاتر اسناد رسمی کشور، انتقال سند رسمی را انجام دهند.
در پایان ...
برای انجام معاملات ملکی یا هر نوع معامله دیگری، نیاز به تنظیم مبایعه نامه یا قولنامه خواهید داشت. امروزه تنظیم قولنامه تا حدودی منسوخ شده و کمتر بنگاه املاکی را می بینید که همچنان از قولنامه استفاده کند. چرا که در زمان تنظیم مبایعه نامه صحت قرارداد از طریق دفاتر اسناد رسمی بررسی می‌شود و طرفین معامله بدون هیچ نگرانی می توانند قرارداد موقت خود را تنظیم کنند.
سلام
علیک
با امضای مبایعه‌نامه طبق توضیحات متن، ملک به خریدار واگذار میشه. حالا اگه مابقی ثمن معامله که معمولا موقع انتقال سند در نظر گرفته میشه رو خریدار پرداخت نکنه یا چکش پاس نشه، تکلیف چیه؟ اینجا خریدار مالک ملک میشه دیگه. پس فروشنده چیکار باید بکنه؟