معرفی سوغات شمال | شمال چی سوغاتی بخریم؟
شمال چی سوغاتی می‌خرید؟! اصلاً با سوغات شمال آشنایی دارید؟!
احتمالاً تا الان بار و بندیل سفر خودتان را بسته‌اید و کم‌کم قرار است به سمت شهرهای شمالی حرکت کنید. شهرهای سرسبز شمال کشور با آب و هوای فوق‌العاده و طبیعت بکرش، در همه فصول سال طرفدار دارد. اما از حق نگذریم، بازار سفر به شهرهای شمالی در تعطیلات نوروزی داغ‌تر از همیشه است.
این بار می‌خواهیم شما را به خطه شمال ببریم تا بیشتر با سوغاتی‌های خوشمزه این مرز و بوم آشنا شوید. از ترشک و آلوچه بگیر تا کلوچه و کوکی‌های شیرین و خوشمزه که آب از لب و لوچه آدم راه می‌اندازد. اما این‌ها تنها بخش کوچکی از سوغات معروف شمال کشور است.
در ادامه این مطلب با گیلیم همراه باشید تا هر آنچه باید در مورد انواع سوغاتی‌های شمال و صنایع دستی آن بدانید را بازگو کنیم. البته حواستان باشید که برای خرید سوغاتی، به مراکز خرید داخل شهر مراجعه کنید و خرید خود را به دقیقه ۹۰ موکول نکنید!!
سوغاتی‌های محبوب گیلان و مازندران
همه ما شهرهای شمالی را به واسطه آب و هوای فوق‌العاده، نزدیکی به دریا، غذاهای محلی خوشمزه و سوغاتی معرکه آن می‌شناسیم. سوغات‌های متنوعی مثل: انواع شیرینی، انواع مرکبات، ترشیجات، غلات، ماهی، انواع نان و حتی صنایع دستی متنوع.
سوغاتی‌هایی که محال است به شمال کشور سفر کنید و از خرید آن‌ها پشیمان شوید! در ادامه لیست کاملی از سوغاتی‌های گیلان، مازندران و گلستان را باب هر سلیقه‌ای معرفی کرده‌ایم.
شیرینی‌های شمال
شیرینی‌های خوشمزه و طبیعی شمال، همیشه حرف اول را در سبد سوغاتی‌ها می‌زند. این محصولات به حدی پرطرفدارند که پایشان به مراکز خرید دیگر شهرها هم باز شده است. درست است که در سبد سوغاتی‌های تمام شهرهای ایران شیرینی جای دارد؛ اما شیرینی‌های شمال کشور طعم و مزه دیگری دارند!
1. کلوچه
کلوچه یکی از معروف‌ترین سوغاتی شمال کشور است. مواد اصلی تشکیل دهنده کلوچه شامل آرد، جوش شیرین، هل، دارچین، تخم مرغ، شکر، روغن حیوانی، جوز هندی و بکینگ پودر است که در کوره پخته می‌شود.
کلوچه فومن، لنگرود و لاهیجان سه کلوچه پرطرفدار و محبوب در بین مسافران است. البته اگر بخواهید کلوچه بسته بندی از شمال خریداری کنید، برند نادری و نوشین بهترین هستند.
2. کوکی
دومین شیرینی پرطرفدار شمال در بین گردشگران، کوکی است. مواد تشکیل دهنده آن آرد، گردو، تخم مرغ، وانیل، شکر، کاکائو، کره و کشمش است. محبوب‌ترین نوع کوکی هم کوکی لاهیجان است.
3. نان کماج
احتمالاً در تعطیلات عید نوروز عطر و بوی شیرینی خوشمزه شمال یعنی نان کماج به مشامتان خورده باشد. نان کماج که از قدیمی‌ترین شیرینی‌های شمال و مازندران محسوب می‌شود، در همه فصول سال به خصوص در عید نوروز طبخ می‌شود.
4. رشته خشکار
زولبیا بامیه تنها شیرینی مخصوص ماه رمضان نیست؛ بلکه مردم گیلان هم شیرینی مخصوصی برای ماه رمضان به نام رشته خشکار دارند. مواد اصلی تشکیل دهنده این شیرینی، شیر، شکر، پودر هل، دارچین، آرد برنج و مغز گردو است.
معمولاً رشته خشکار را در بازار به صورت خام می‌فروشند. اما نگران نباشید، با سرخ کردن رشته خشکار می‌توانید آن را همراه با نوشیدنی محبوب ایرانی‌ها یعنی چای میل کنید.
5. پشت زیک یا سوهان کنجدی
اگر به دنبال شیرینی مقوی در شمال می‌گردید، سوهان کنجدی را به خاطر بسپارید. این شیرینی که در بین محلیان با نام پشت زیک شناخته می‌شود، از کنجد درست می‌شود. خوراکی که شیرینی زیادی دارد و ممکن است مورد پسند همه نباشد.
6. رشته به رشته
شیرینی محبوب دیگر شمال، رشته به رشته است. شیرینی که از آرد برنج، شکر، روغن و گردو به دست آمده و شکلی مشابه رشته‌های به هم چسبیده دارد.
7. آغوزنون
آغوزنون شیرینی پرطرفدار دیگری است که در لیست ما جای دارد. نان گردویی خوشمزه‌ای که بدون شک با همه نان گردویی‌هایی که در عمرتان خورده‌اید فرق دارد! البته از آغوزنون به عنوان سوغات مقوی شمال هم یاد می‌شود.
8. حلوای اوماج
یکی دیگر از سوغات محبوب شمال که بیشتر در مازندران و گلستان طبخ می‌شود، حلوای اوماج است. حلوای اوماج از ترکیب آرد، شکر، کره و زعفران پخته می‌شود و طعم و مزه فوق‌العاده‌ای دارد.
9. حلوای به
حلوای به یکی دیگر از حلواهای خوشمزه استان گیلان است. حلوایی که با آب، شکر، روغن حیوانی، خلال بادام، هل کوبیده و به درست می‌شود. حلوای به یک دسر فوق‌العاده خوشمزه و مقوی است که شکلی شبیه مسقطی دارد.
10. برنجک
برنجک نوعی شیرینی پفکی و ترد است که بیشتر در مهمانی‌ها سرو می‌شود. مواد تشکیل دهنده برنجک شامل برنج، روغن، آب لیمو، شکر و آب است. این شیرینی خوشمزه را می‌توانید به عنوان تنقلات در سبد سوغاتی‌های خود جای دهید.
قبل از آغاز سفر به شمال حتماً این چک لیست را بررسی کنید!!
چک لیست وسایل مورد نیازی که باید قبل از سفر به شمال تهیه کنیم
سوغات خوراکی شمال
اگر پیش خودتان فکر کرده‌اید که سوغات شمال صرفاً به شیرینی‌جات و ترشیجات خلاصه می‌شود؛ سخت در اشتباهید! محصولات لبنی، غلات و دیگر خوراکی‌های شمال به حدی با کیفیت هستند که حتی به خارج از کشور هم صادر می‌شوند.
11. برنج
برنج شمال که دیگر نیازی به تعریف ندارد. شغل اصلی مردمان شمال کشور، شالی‌کاری است. در بین استان‌های شمالی، برنج گیلان با عطر و طعم فوق‌العاده خود، حرف اول را در خرید سوغاتی می‌زند. البته اگر به شمال سفر کرده باشید، می‌دانید که برنج جایگاه ویژه‌ای در سفره مردم شمال دارد.
برنج هاشمی، برنج شیرودی، برنج طارم و برنج دم سیاه صدری از معروف‌ترین انواع برنج شمال محسوب می‌شوند.
12. چای
چای، عضو جدانشدنی از زندگی ما ایرانی‌ها است. نوشیدنی خوشمزه و خوش عطری که با خوردن آن خستگی یک روز سخت را پشت سر می‌گذارید. استان گیلان به خصوص شهر لاهیجان معدن کشت چای مرغوب و درجه یک شمال کشور است.
چای سرگل، چای ممتاز، چای قلم، چای باروتی، و چای بهاره هم از محبوب‌ترین انواع چای شمالی است.
13. ماهی
ماهی سفید، دودی، شور، کفال، کپور، قزل آلا، سالمون، سوف، ازون برون، کیلکا و اردک ماهی از جمله محبوب‌ترین انواع ماهی‌های شمال است. طعم و مزه متفاوت ماهی‌های صید روز شمال، آدم را ترغیب می‌کند که در کنار جاده اتراق کند و ماهی کباب کند. شما این طور فکر نمی‌کنید؟!
14. خاویار
خاویار یا همان طلای سیاه خاورمیانه، یکی از گران‌ترین و البته محبوب‌ترین سوغات شمال محسوب می‌شود. حدود ۹۰ درصد از خاویار کشور از دریای خزر به دست می‌آید. اگر به دنبال خرید سوغاتی ارزشمند در شمال هستید، خاویار می‌تواند در سبد خرید شما جای داشته باشد.
15. زیتون
یکی دیگر از محبوب‌ترین سوغات شمال، زیتون است. زیتون سبز، زیتون سیاه، زیتون پرورده، زیتون مغزدار و حتی روغن زیتون را می‌توانید به عنوان سوغاتی از شمال تهیه کنید. البته اگر خواستید در شمال زیتون بخرید، پیشنهاد می‌کنیم زیتون رودبار که مرغوب‌ترین نوع زیتون است را خریداری کنید.
16. مرکبات
در تمام شهرهای شمالی، باغ‌های انبوهی از انواع مرکبات خوشمزه وجود دارد. مرکباتی مانند پرتقال، لیمو شیرین، لیمو ترش، نارنج و نارنگی که در اکثر شهرهای شمالی کاشته می‌شود. البته میوه‌های شمال کشور به همین‌ها خلاصه نمی‌شود؛ خوج، ازگیل ژاپنی، انار جنگلی، زالزالک، آلوچه، توت فرنگی جنگلی و … هم می‌توانید در بازارهای شمال پیدا کنید.
17. میوه خشک
میوه خشک یکی از جذاب‌ترین سوغاتی شمال کشور است. با خرید میوه خشک می‌توانید در هر فصلی از سال، میوه مورد علاقه‌تان را داشته باشید. فرقی نمی‌کند که اهل شیرینی جات باشید یا ترشی، میوه خشک به صورت ترکیبی یا جدا به فروش می‌رسد.
18. پنیر سیاهمزگی
یکی از خوشمزه‌ترین لبنیاتی که می‌توانید در شمال به عنوان سوغاتی بخرید، پنیر سیاهمزگی است. این پنیر که به رنگ زرد و پر چرب است، از شیر تازه و گرم گوسفند تهیه می‌شود. پنیر سیاهمزگی هم همانند پنیر استیلتون هر چه کهنه‌تر باشد، ارزشمندتر است.
اگر می‌خواهید پنیر سیاهمزگی را به عنوان سوغاتی تهیه کنید، پیشنهاد می‌کنیم به شهر شفت یا همان روستای سیاهمزگی بروید و از بازارهای محلی آنجا این پنیر خوشمزه را بخرید.
19. بادام زمینی
بادام زمینی آستانه یکی از سوغاتی‌های محبوب شمال است. سوغاتی درجه یکی که می‌توانید در بازارهای شمال کشور، آن را به صورت داغ و ترد خریداری کنید.
ترشیجات شمال
اگر شما هم اهل خوراکی‌های ملس و ترش باشید، بدون شک لواشک و آلوچه شمال را در سبد سوغاتی خودتان جای داده‌اید. تقریباً مردم شمال از اکثر میوه‌ها، ترشی‌های خوشمزه‌ای درست می‌کنند. به هر مغازه‌ای که سر بزنید، انواع ترشیجات، لواشک و آلوچه با طعم‌های مختلف را مشاهده می‌کنید.
20. رب انار
رب انار که به عنوان چاشنی برای طبخ غذاهای ایرانی استفاده می‌شود، سوغات شمال کشور است. در مراکز خرید شمال کشور می‌توانید انواع و اقسام رب انار با طعم‌های مختلف را خریداری کنید. رب انار به حدی در شمال کشور طرفدار دارد که از جوجه ترش گرفته تا فسنجان و دیگر غذاهای محلی خود را با این چاشنی خوشمزه طبخ می‌کنند.
21. سیر و سیر ترشی
سیر عضو جدانشدنی از سفره‌های مردمان شمال است. حالا سیر ترشی‌های چند ساله نرم و خوشمزه را آن هم با غذاهای شمالی تصور کنید؛ حتی تصورش آب از لب و لوچه آدم راه می‌افتد.
22. دَلار
دَلار که دیگر نیازی به توضیح ندارد! سبزی معطری که با هر غذای و سالادی ترکیب شود، مزه آن را خوشمزه‌تر می‌کند. دَلار ترکیبی از سبزی‌های معطر محلی به نام گشنیز، چوچاق، بو انجیر و نعنا به همراه نمک است.
احتمالاً بارها در اینستاگرام فیلم‌های جذابی از ترکیب دلار با آلوچه را دیده باشید. یا اصلاً مزه ماست دَلار را چشیده باشید. در هر صورت پیشنهاد می‌کنیم که در سبد سوغاتی شمال حتماً دَلار را جای دهید.
23. باقالی
باقالی داغ آن هم با ترکیب بی نظیر گلپر و سرکه پای ثابت بساط چرخی‌ها در سرمای زمستان است. اما می‌دانید باقالی در کدام شهر کشت می‌شود؟! یکی از مرغوب‌ترین نوع باقالی مربوط به شمال کشور است. شما می‌توانید باقالی را همراه با پلو طبخ کنید یا آن را خشک کنید و در زمستان با گلپر و سرکه نوش جان کنید.
نان‌های معروف شمال
شمال کشور نان‌های محلی و معروف زیادی دارد. بسته به ناحیه‌ای که به آن سفر کرده‌اید، ممکن است کیفیت یا حتی شکل متفاوتی از نان را مشاهده کنید.
24. نان لاکو
نان لاکو یکی از خوشمزه‌ترین سوغات گیلان است که بیشتر به صورت خشک به فروش می‌رسد. این نان ماندگاری بسیار بالایی دارد و بسیار خوشمزه است. نان لاکو را می‌توانید همراه با صبحانه یا غذاهایی مثل دیزی، کله پاچه و … میل کنید.
25. نان تمیجان
نان تمیجان یکی از نان‌های خوشمزه گیلانی‌ها است. نان تمیجان را بر روی تابه چدنی به نام ساج پهن می‌کنند و می‌پزند. این نان به صورت خشک و نرم در بازارها به فروش می‌رسد. نان تمیجان را می‌توانید با حلوا شکری یا خرما میل کنید.
26. نان کشتا یا خلفه
نان خلفه یا خرفه یکی دیگر از نان‌های خوشمزه استان گیلان است. پخت این نان به خصوص در روز سیزده به در مرسوم است. مواد تشکیل دهنده نان خرفه شامل شکر، تخم خرفه، آرد گندم،آرد برنج و مقداری نمک است. این نان بر روی هیزم پخته می‌شود و طعم و مزه بی نظیری دارد.
صنایع دستی شمال
اگر می‌خواهید در سفرتان به شمال کشور جدای از خوراکی، سوغاتی‌های دیگری هم تهیه کنید؛ صنایع دستی شمال انتخاب خوبی هستند. از لباس‌های محلی زیبا و رنگارنگ گرفته تا محصولات چوبی و حصیری دست ساز را می‌توانید به عنوان سوغاتی از شمال کشور تهیه کنید.
27. محصولات چوبی و حصیری
دست سازه‌های چوبی و حصیری یکی از معروف‌ترین صنایع دستی شمال است. این محصولات که به صورت دست ساز توسط مردمان محلی ساخته می‌شود، ماندگاری بسیار بالایی دارند. از کلاه و کیف‌های حصیری بگیر تا سفره و دیگر محصولات چوبی را می‌توانید در بازارهای شمال پیدا کنید.
28. قالی و قالیچه ترکمن
تقریباً در اکثر شهرهای کشورمان، قالی و قالی بافی به عنوان سوغاتی ارزشمند شناخته می‌شود. شهرهای شمالی هم قالی و قالیچه‌هایی با طرح و نقش خاص دارند که به قالی ترکمن معروف است. این قالی‌ها در منطقه ترکمن صحرا در استان گلستان بافته می‌شود.
رنگ‌های اصلی قالی ترکمن شامل سفید، سبز تیره، سیاه، لاکی و لاکی تیره هستند.
29. بامبو بافی
گیاه بامبو، گیاهی ماندگار و مقاوم است که در گیلان کشت می‌شود. از این رو مردمان شمال، صنایع دستی دیگری با استفاده از این محصول درست می‌کنند. انواع سبد، سینی، صندلی، میز و محصولات دکوری از جنس بامبو را می‌توانید از شمال خریداری کنید.
30. زیراندازهای نمدی
از دیگر سوغات گیلان، زیراندازهای نمدی هستند. برای ساخت زیراندازهای نمدی، الیاف پشمی را به هم فشار می‌دهند که البته ساخت آن‌ها زحمت بسیار زیادی دارد.
سؤالات متداول
انواع محصولات چوبی، حصیر بافی، بامبو بافی، مرواربافی، زیراندازهای نمدی، قالی و قالیچه‌های ترکمن، رشتی دوزی، دیگ های سنگی و … از انواع صنایع دستی شمال هستند.
برنج، چای، رب انار، کلوچه، دَلار، انواع زیتون و ماهی از معروف‌ترین سوغات شمال محسوب می‌شوند.
در پایان...
در شمال دستتان برای خرید هر نوع سوغاتی باز است. از خوراکی‌های شیرین مثل کلوچه و سوهان کنجدی گرفته تا محصولات ترش و ملس مثل انواع آلوچه، رب انار و حتی برنج، چای، ماهی و انواع صنایع دستی را می‌توانید به عنوان سوغاتی از شمال کشور تهیه کنید.
شما کدام سوغاتی شمال را بیشتر دوست دارید؟